Strategie is de manier waarop (en het geheel van middelen waarmee) voorafgestelde doelen bereikt kunnen worden. In veel managementboeken wordt gesuggereerd dat het bewust hanteren van een strategische aanpak voor managers normaal is.
In de praktijk blijkt dat de meerderheid van de (middelgrote) Nederlandse organisaties zich er niet of nauwelijks mee bezighoudt. In deze organisaties zijn er geen geschreven langetermijnplannen aanwezig en noemen ze de begroting hun 'strategisch plan'. De basis voor deze planning is vaak gebaseerd op cijfers van voorgaande jaren, doorgetrokken naar de komende jaren (de trend) en gecorrigeerd voor inflatie. Dit alles zegt niets over het succes van organisaties. Strategie is dus het actieplan van de organisatie. De formulering van een strategie betekent het combineren van:
-
kennis
-
ideeën
-
ervaringen
-
sturing
-
stabiliteit
-
verandering
De strategie dient afgeleid te zijn van de missie en doelen van de organisatie. Daarom specificeert ze minimaal:
-
de na te streven doelen
-
de voorgenomen acties
-
de herzieningscyclus
-
de voortgangsbewaking
-
de omgang met mee- en tegenvallers
Andere plannen, bijvoorbeeld per afdeling of per aandachtsgebied, worden op hun beurt uit de strategie afgeleid.
Vereisten:
-
gebaseerd op externe en interne analyse
-
kort en bondig geformuleerd
-
acties in overeenstemming met tijdshorizon
-
gedragen door management
-
gecommuniceerd met medewerkers en andere betrokkenen.
De strategie moet niet alleen worden uitgedragen naar medewerkers en andere betrokkenen, maar ook recht doen aan hun ideeën. Bovendien moet ze ruimte bieden aan opportunisme van personen en groepen. Daaruit kunnen namelijk belangrijke kansen voor de organisatie ontstaan.
Voor- en nadelen
Een extrapolatie van cijfers levert vaak een concrete en werkzame strategie op. Een breed gedragen impliciete strategie ("zo doen we het hier altijd") is bovendien effectiever dan een expliciete strategie die in een lade verdwijnt. Een expliciete strategie biedt echter het belangrijke voordeel dat ze bestaande ideeën en veronderstellingen uitdaagt. Ze dwingt de organisatie:
-
afstand te nemen van de dagelijkse gang van zaken
-
een open oog te hebben voor haar omgeving en voor ontwikkelingen, ook bij onvolledige informatie
-
haar eigen basisveronderstellingen met moed en fantasie ter discussie te stellen
Daarmee biedt een goede expliciete strategie betere waarborgen voor de continuïteit van de organisatie.
