Er zijn vier visies op leiderschap, die elkaar uitsluiten maar voor de ruimdenkenden onder ons elkaar ook aanvullen.
1. De eigenschappenbenadering
De leider is slimmer, meer energiek, intelligent, focus on control, heeft zelfvertrouwen en is extravert.
2. De gedragsbenadering
Hier staat het gedrag van de leider centraal, waarbij de nadruk kan liggen op gedrag dat gericht is op werk, op de dingen die gedaan moeten worden, - heet ook wel initiating structure en ook wel production orientation - of (en eigenlijk ook) op gedrag dat gericht is op de individuele medewerker en zijn motivatie, en dat heet in het jargon consideration structure of employee orientation.
De bevindingen van de Ohio State University en University of Michigan studies: laten zien dat wie beide aanpakken – ‘werkgericht’ én ‘relatiegericht’ – combineert, de beste resultaten boekt.
3. De contingentiebenadering
De kenmerken van werk en medewerkers bepalen welke stijl het meest effectief is. Het bekende situationeel leiderschap hoort bij deze school. Bij sommige nieuwe taken heeft de medewerker vooral instructie nodig, terwijl voor taken die hij goed beheerst en waar hij voor gemotiveerd is, is delegeren de passende stijl. Hierbij komt het dilemma van het ontbreken van consistent gedrag naar voren. Mensen willen graag voorspelbaarheid, en dat zit er in dit geval dus niet altijd in. Je mag, nee je moet medewerkers verschillend behandelen.
4. De transformationele benadering
Hier helpt de leider de medewerkers boven zichzelf uit te stijgen en om hen uit te dagen zelfleiderschap te tonen. De leider als rolmodel met aandacht voor waarden en normen en (hogere) doelen.
En dan zijn er ook nog leiderschapscholen, zoals servant leadership, spiritueel leiderschap en de skills theory. En tenslotte de non-school: laissez faire leiderschap.
Bron: Tiggelaar, leiderschap in een dag, 2015