Bij realiseren onderscheiden we primaire processen (lijnactiviteiten of directe werkzaamheden) en secundaire processen (stafactiviteiten of indirecte werkzaamheden). Het onderscheid zit vooral in de waardetoevoeging.
Onderscheid bij realiseren
Bij realiseren wordt vaak onderscheid gemaakt tussen functies en aspecten. Een andere, veel voorkomende benadering is het onderscheid tussen primaire en secundaire processen. Bij primaire processen denken we aan lijnactiviteiten of directe werkzaamheden. Bij de secundaire processen denken we aan stafactiviteiten of indirecte werkzaamheden.
Het onderscheid zit vooral in de waardetoevoeging. Alleen de primaire processen voegen waarde toe aan het uiteindelijke product. Het onderscheid is schematisch weergegeven. De primaire processen zijn horizontaal getekend, de secundaire processen cirkelen er omheen.
Functies en aspecten
Het voert te ver om alle functies en aspecten te gaan benoemen en beschrijven. In bijgaand schema benoemen wij de verschillende functies en aspecten op overzichtelijke wijze. De benamingen zijn nauwelijks verschillend voor overheidsorganisaties, het bedrijfsleven of dienstverlenende organisaties. Hooguit verschilt de aandacht die het management aan de verschillende aspecten besteedt.
Output
De output van organisaties kan sterk verschillen.Diensten leveren of producten maken zijn heel verschillende activiteiten. Hoe sterk dit verschil is, geven we aan in onderstaand figuur.
Beleveniseconomie
Vaak gaat het niet meer alleen om het leveren van output. Een nieuwe ontwikkeling is om mensen een belevenis, een avontuur, een les te laten meemaken. Organisaties combineren diensten tot onuitwisbare indrukken. Dit door een beroep te doen op zoveel mogelijk zintuigen van de klant tegelijkertijd.
Volgens Pine, de goeroe van de beleveniseconomie, bestaat de ware belevenis uit een goed mengsel. Namelijk dat van amusement (passieve zintuiglijke opname), leren (actieve rol), ontsnapping (actieve betrokkenheid bij een totale onderdompeling) en esthetiek (ondergaan van passieve en totale onderdompeling).
Primaire realisatieprocessen bij productiebedrijven
Productiebedrijven of -organisatie produceren producten. Dat kunnen consumentengoederen zijn maar ook grondstoffen en ook producten voor professionele afnemers. Productiebedrijven leveren soms diensten bij hun producten. Denk bijvoorbeeld aan gebruiks- of installatieadviezen.
Primaire en secundaire realisatieprocessen
Het realiserende proces in productiebedrijven bestaat vaak uit een grote hoeveelheid deelprocessen of -functies. Bij deze deelprocessen maakt men vaak onderscheid tussen primaire en secundaire processen. Bij de primaire processen denken we aan lijnactiviteiten of directe werkzaamheden. Bij secundaire processen denken we aan stafactiviteiten of indirecte werkzaamheden
Het onderscheid zit vooral in de waardetoevoeging. Alleen de primaire functies voegen waarde toe aan het uiteindelijke product. Het onderscheid is schematisch weergegeven. De primaire functies zijn horizontaal getekend, de secundaire processen of aspecten cirkelen er omheen
Primaire realisatieprocessen
De meest gebruikte benamingen voor de primaire realisatieprocessen in producerende bedrijven zijn hierna kort beschreven.
-
Research, soms in R&D gecombineerd met development. Deze technische functie verricht min of meer fundamenteel technologisch onderzoek. Ook toegepast onderzoek hoort tot deze functie. De onderzoeksopdrachten komen:
• van de klanten/afnemers (via de verkoop- of servicefunctie)
• van de andere primaire functies (bijv. Marketing)
• uit de organisatiestrategie (via het topmanagement)
• uit eigen initiatieven
-
Marketing. In sommige organisaties is marketing een onderdeel van het commerciele domein, samen met verkoop, service, inkoop e.d. Marketing is de functie die veelal is belast met:
• strategisch marktonderzoek
• benchmarking
• concurrentieanalyse
• public en press relations
• onderzoek naar de behoefte op de markt aan nieuwe producten.
Het samenspel van R&D en marketing is lastig maar cruciaal voor de continuiteit op de langere termijn
-
Ontwikkeling al dan niet geintegreerd met research is belast met het verder ontwikkelen en productierijp maken van nieuwe producten. Daarbij gaat het om bijvoorbeeld:
• het maken van ontwerpen en de bijbehorende tekeningen en schema’s
• het bouwen van prototypes en proefproducten
• het aanpassen en verbeteren van de ontwerpen
• het samenwerken met R&D en productie.
Zonder een goede en intensieve samenwerking (concurrend engineering) met de andere betrokken functies komen nieuwe producten zelden succesvol op de markt.
-
Productie maakt de producten. Bij ingewikkelde producten of productieprocessen bevat deze functie vaak een productievoorbereiding. Deze heet ook wel productieontwikkeling. Het wel of niet aanwezig zijn van deze deelfunctie hangt ook af van de taakopdracht van de ontwikkelingsfunctie.
In veel productiefuncties zijn vaak ook nog de volgende deelfuncties aanwezig:
• onderhoud productiemiddelen
• procesbeheersing
-
Verkoop is de kernfunctie van het commerciele domein in een organisatie. Nauwe samenwerking met productie is noodzakelijk voor bijvoorbeeld orderacceptatie en planning. Spanningen tussen verkoop en productie hebben vaak te maken met specifieke klantenwensen versus standaardproducten
-
Service zorgt voor het onderhoud van geleverde producten. Deze functie staat vaak onder de tucht van de markt. Ze wordt dan ook gedreven door de waan van de dag. Klanten met klachten willen immers niet wachten. Service kan haar functie goed invullen wanneer ze:
• weet aan welke klant welke producten zijn geleverd (van ver-koop en productie)
• weet waaruit die producten bestaan en wat de meest voorkomende zwakke punten zijn (van ontwikkeling en uit eigen ervaring).
Kanttekening
In elk productiebedrijf zijn de beschreven functies aanwezig. Soms meer en soms minder expliciet. De mate waarin ze zichtbaar aanwezig zijn heeft onder meer te maken met:
-
de omvang van de organisatie
-
de nadruk die het management aan bepaalde functies wenst te geven
-
de levensfase waarin de organisatie zich bevindt
-
de complexiteit van de producten en de productieprocessen
