Aanpak Opgavegericht werken

Steeds meer organisaties kiezen voor opgavegericht werken. Zij ervaren dat bij complexe maatschappelijke opgaven, zoals het woningtekort of de energietransitie, samenwerking met uiteenlopende stakeholders en betrokken inwoners nodig is. Opgavegericht werken is in die situatie een wendbare en organisatieoverstijgende aanpak, met ruimte voor voortschrijdend inzicht. TwynstraGudde kan op verschillende manieren helpen bij de ontwikkeling hiervan.

Voor bestuurders, managers, beleidsmedewerkers en uitvoerders bij gemeenten en andere (semi)overheidsinstanties is het steeds meer dagelijkse praktijk: vraagstukken die over grenzen van organisaties en disciplines heen gaan. Bovendien zijn het vraagstukken met grote urgentie, waarbij de oplossing niet op voorhand duidelijk is, maar eerder het karakter van een gezamenlijke zoektocht heeft. Opgaven zoals de energietransitie, klimaatadaptatie, de woningbouwopgave, maar ook eenzaamheid of obesitas. Ook de bijbehorende opleidings- en scholingsvraagstukken gaan over grenzen van disciplines heen, onder meer in het Leven Lang Ontwikkelen (LLO) aanbod.

Wat nodig is bij complexe opgaven

Bij het werken aan complexe opgaven is de klassieke (overheids)organisatie met een hiërarchische structuur en verticale sturing soms een belemmerende factor. Dit soort opgaven stellen nieuwe eisen aan organisaties en hun medewerkers. Samen kunnen werken over organisatiegrenzen en afdelingsgrenzen heen is bijvoorbeeld een belangrijke voorwaarde voor een succesvolle aanpak. Wendbaarheid, aanpassingsvermogen en netwerkvaardigheden zijn dat ook. Het is de kunst om daarvoor ruimte te scheppen, zodat de opgave de organisatie definieert en niet andersom.

Spanningen omzetten in energie

In een wereld die minder voorspelbaar is geworden, betekent werken aan complexe opgaven ook omgaan met onzekerheden. Dit levert soms spanning op met de verwachtingen van een samenleving die concrete oplossingen verlangt. Ook binnen en tussen organisaties kan hierdoor expliciet of impliciet spanning ontstaan. Samenwerken voelt dan bijvoorbeeld als onnodig stroperig of als een strijd. Daarom is het belangrijk continu met elkaar helderheid te scheppen over de opgave die centraal staat. Als duidelijk is wie welke rol heeft, welke bijdrage ieder levert, wat de manier van werken is en hoeveel ruimte er is om te leren, kunnen spanningen worden omgezet in energie en beweging.

Bij een opgavegerichte aanpak is er continu sprake van de wisselwerking tussen de inhoud en aanpak van de opgave. Deze continue dynamiek verbeelden we daarom aan de hand van de vorm van een opgavelemniscaat die de wisselwerking tussen inhoud en aanpak van opgaven weergeeft. Het opgavelemniscaat maakt je bewust van waar je staat in het continue proces van het werken aan opgaven, en helpt je hier met collega’s, stakeholders buiten en inwoners het gesprek over te voeren.

Hoe we je kunnen helpen

We helpen bestuurders, management en 'opgavemanagers' om effectief te opereren bij opgavegericht werken. We helpen je antwoorden te vinden op vragen als 'Wat betekent dit concreet voor mijn manier van werken en de aanpak? Hoe behoud ik ruimte en geef ik gelijktijdig houvast?' Adviseurs van TwynstraGudde kunnen je hierbij op verschillende manieren helpen. Bij de start van een opgavegerichte aanpak bijvoorbeeld en het opzetten van een samenwerking. Hoe begin je, wie heb je nodig, zowel binnen als buiten je eigen organisatie? Hoe zorg je voor commitment en gedeeld eigenaarschap bij je partners? Bij dit soort vragen kunnen we stap voor stap ondersteuning bieden, aan jou of je team. Hierover kan je altijd vrijblijvend contact opnemen met een van onze adviseurs.

Verschillende soorten ondersteuning

Afhankelijk van je behoefte helpen we je met organisatieontwikkeling, de aanpak van een specifieke opgave of trainingen in opgavegericht werken:

Organisatieontwikkeling

Opgavegericht werken in jouw organisatie versterken in termen van samenwerking, sturing, inrichting en lerend vermogen. Dit kan door bijvoorbeeld de organisatie te onderzoeken op het eigen functioneren met behulp van een organisatiescan. Dit hebben wij onder andere gedaan voor de gemeente Katwijk. Wij hanteren hierbij een ontwikkelbenadering. Een iteratief proces, waarbij we uitgaan van verbeteringen vanuit de huidige situatie. We bieden perspectieven waar medewerkers zelf mee aan de slag kunnen voor verandering en ontwikkeling. Daarbij is de organisatiescan niet alleen een onderzoek waaruit een advies volgt, maar ook een proces waarin we met jouw medewerkers oplossingen en initiatieven voor opgavegericht werken verkennen.

Aanpak specifieke opgave

Begeleiding bij het effectief opstarten en organiseren van een maatschappelijk opgave binnen en tussen organisaties, in samenwerking met relevante partners en inwoners.

Opgavesprints

Wij faciliteren opgavesprints waar de inhoud en aanpak van de opgave in verschillende iteratieve stappen verkend wordt. Vaak beginnen we met een opgave geformuleerd als een thema of zinsnede uit bijvoorbeeld een bestuurs- of coalitieakkoord, en eindigen we na drie à vier dag(del)en met een rijk beeld (zowel beleving als feiten) van de opgave, een inventarisatie van wat hier al over bekend is, wat nog te onderzoeken is, en een plan voor de aanpak en randvoorwaarden die nodig zijn bij de realisatie van de opgave.

Opgave Expeditie

Ook hebben wij de Opgave Expeditie ontwikkeld aan de hand van het opgavelemniscaat. De Opgave Expeditie is een interactieve workshop waarin je met een team van verschillende actoren de opgave verder ontdekt aan de hand van de twaalf thema's in het opgavelemniscaat. De opzet van de expeditie daagt uit om anders te denken dan je zou doen. Hiervoor zetten we verschillende verkennende en verdiepende vragen en werkvormen in. In de Opgave Expeditie durven we voorlopige conclusies te trekken en op basis hiervan een eerste stappenplan te maken die jou heel concreet verder helpt bij het werken aan de opgave. Het doel? Het verbinden van perspectieven, het creëren van richting en het ontwikkelen van concrete vervolgstappen. Je kunt de Opgave Expeditie doen wanneer je net start met de verkenning van een opgave, maar ook als herijking wanneer je hier al ruime tijd aan werkt.

Trainingen en werksessies opgavegericht werken

Op maat gemaakte trainingen en werksessies voor bestuurders, managers en medewerkers, gericht op effectief opereren bij complexe opgaven, vanuit de eigen rol en verantwoordelijkheid. Denk bijvoorbeeld aan de training ‘Leiderschap van de Opgavemanager’, maar ook trainingen en werksessies voor opgaveteams binnen en tussen organisaties.

Meer weten?

Wil je meer weten over deze aanpak? Of heb je een specifieke vraag voor jouw organisatie? Laat hieronder je gegevens achter en wij nemen snel contact met je op.