Aanpak Moreel Beraad biedt uitkomst bij morele vragen en dilemma’s

In ons werk hebben we soms te maken met lastige situaties waarin niet direct duidelijk is wat de juiste keuze is en wat we moeten doen. Zeker als we werken aan transities zijn morele vragen of dilemma’s onontkoombaar. Binnen TwynstraGudde organiseren we Morele Beraden om methodisch perspectieven uit te wisselen en om van elkaar te leren bij dit soort vragen. Maar wat bij ons om aandacht vraagt, dat geldt ook voor onze opdrachtgevers. In toenemende mate zien wij de behoefte bij organisaties aan een methodiek die hen helpt morele vragen en ethische dilemma’s te bespreken. Een Moreel Beraad kan uitkomst bieden.

Mag je als universiteit wetenschappelijke kennis inzetten om geld mee te verdienen? Neem je als adviesbureau een grote, lucratieve opdracht aan als deze niet bijdraagt aan de transitiedoelen waar jullie voor staan? Wat doe je als energiebedrijf als je bij schaarste moet beslissen wie je als eerste aansluit: een school of een bedrijf? Is alles wat technisch mogelijk is, ook wenselijk? Het zijn slechts enkele voorbeelden van morele vraagstukken die zich ineens kunnen aandienen. Hoe doe je wat juist is? En hoe ga je erover in gesprek?

Wat is een Moreel Beraad?

Een Moreel Beraad is een gestructureerd, gezamenlijk gesprek over het goede doen. Het is een gespreksvorm die zijn oorsprong kent in de medische wereld, waar ethische afwegingen vaak voorkomen. Een Moreel Beraad is geen overtuigingsgesprek of manier om anderen een bepaalde richting op te sturen. Het kent een indiener met een actuele casus, een begeleider en een aantal deelnemers. Tijdens het gesprek staat één vraag of dilemma van de indiener centraal en verplaatsen de deelnemers zich in de positie van de indiener.

Wanneer zet je een Moreel Beraad in?

Een Moreel Beraad wordt georganiseerd als er een actuele en echt gebeurde casus is die ertoe doet voor de indiener. Daarnaast is het van belang dat de casusinbrenger een rol speelt of speelde in de casus, zelf een concrete twijfel heeft en bereid is om daarover alles te willen zeggen.

Wat levert een Moreel Beraad op?

Een Moreel Beraad levert verbreding en verdieping op ten aanzien van een actuele morele vraag. Je onderzoekt samen hoe er vanuit verschillende perspectieven en personen naar de morele vraag wordt gekeken en welke mogelijkheden tot handelen er zijn. Een Moreel Beraad is een interventie en is nadrukkelijk niet bedoeld om de gebruikelijke besluitvorming in organisaties te vervangen. Wel is het zo dat het Moreel Beraad een vertaalslag moet opleveren naar de praktijk. De betrokkenen moeten handvaten krijgen over hoe verder te gaan met hun werk.

Wat gebeurt er tijdens een Moreel Beraad?

Tijdens het gesprek wordt in stappen het dilemma en de morele vraag verhelderd. Er wordt gekeken welke waarden en perspectieven een rol spelen. En vervolgens wordt gekeken waar de waarden en perspectieven met elkaar in conflict raken. Vervolgens maakt elke deelnemer een eigen afweging: wat zou ik doen als ik in de schoenen zou staan van de casusinbrenger? Het is een dialoog die niet tot consensus hoeft te leiden. Sterker nog, schuring en verschillende standpunten horen erbij en verrijken het gesprek. Het is de kunst van het Moreel Beraad dat je je oordeel uitstelt en je openstelt. Begeleiders hebben hierbij een belangrijke rol. De begeleiders van TwynstraGudde zijn getraind en ervaren in de methodiek van het Moreel Beraad. Daardoor zijn zij in staat een vrije, kritische ruimte voor iedereen te waarborgen.

Moreel Kompas TwynstraGudde

Tijdens een Moreel Beraad wordt de deelnemers gevraagd om aan te geven welke waarden voor hen op het spel staan. Als hulpmiddel gebruiken wij binnen TwynstraGudde hiervoor ons Moreel Kompas. Het Moreel Kompas is opgesteld vanuit eerdere ervaringen en gesprekken over wat wij betekenisvol en belangrijk vinden.

Hoe kan ik een Moreel Beraad initiëren?

Adviseurs van TwynstraGudde begeleiden Morele Beraden. Vooraf staan we tijdens een oriënterend voorgesprek erbij stil of een Moreel Beraad als interventie past bij jouw dilemma of vraag. Wil jij hierover vrijblijvend met ons in gesprek? Neem dan contact op met Joost Meijer, principal adviseur bij TwynstraGudde, via zijn contactgegevens onderaan deze pagina. Hij neemt dan op korte termijn contact met je op.

Download artikel

Wil je meer lezen over de inhoud en de precieze inzet van een Moreel Beraad? Download hieronder dan twee artikelen, afkomstig uit het boek 'De Transitiegids - Praktische interventies voor maatschappelijke vraagstukken' en het magazine 'Handelen in transities'.