Interviewreeks Een sterke onafhankelijke zorgorganisatie, juist door samen te werken!

Wouter van der Kam is voorzitter Raad van Bestuur van het Saxenburgh in Hardenberg. Saxenburgh is een gezondheidszorgorganisatie met ziekenhuis-, ouderen-, revalidatie- en thuiszorg en actief in de regio Vechtdal. Wouter is zijn carrière gestart als huisarts. Na enkele jaren maakte hij de overstap richting management en bestuur. Na bestuurder te zijn geweest bij verschillende ziekenhuizen, waaronder o.a. het Zaans Medisch Centrum en de Antonius Zorggroep in Sneek en Emmeloord, staat hij sinds 2018 aan het roer van Saxenburgh. De komende periode spreken wij diverse bestuurders over samenwerken in de zorg. Lees het tweede interview in deze reeks met Wouter van der Kam.

Toegevoegd door Douwe Hatenboer op 28 mei 2021

Wij spraken Wouter over zijn visie op samenwerken én zijn ervaringen vanuit Saxenburgh.

Als start: Hoe kijk jij aan tegen samenwerken en hoe vul jij dat in als bestuurder?

wouter van de Kam saxenburgh 'Om nu én in de toekomst goede zorg te leveren in een regio zijn netwerken van verschillende zorgverleners en zorginstellingen nodig. Gezondheidszorgorganisaties moeten daarbij in staat zijn om lokale structuren zoals gemeenten, onderwijs en bedrijfsleven te verbinden voor de inwoners van hun regio. Samenwerken heeft in de zorg vaak de associatie dat organisaties samen moeten gaan, Ik geloof daar niet meer in. Het gaat om netwerken én verbinden; juist de eigen kracht, identiteit en de lokale kennis van het regionale netwerk creëert meerwaarde.'

Hoe geven jullie samenwerken vorm?

'Wij werken met vier soorten netwerken of samenwerkingsverbanden binnen Saxenburgh. Het betreft netwerken in de medisch specialistische zorg, binnen de traditionele cure- en care, tussen de 1ste en 2de lijn en rondom preventie en vitaliteit.

Zo werken wij binnen de medisch specialistische zorg met vier verschillende grotere ziekenhuizen samen. Dit is noodzakelijk om de zorg bereikbaar en toegankelijk te houden, maar ook door uitwisseling van medewerkers en professionals kennis te houden in de regio. Wij kennen in dit kader relaties met Treant, Isala, de Ziekenhuisgroep Twente en bijvoorbeeld het Medisch Spectrum Twente. In deze netwerken organiseren wij bijvoorbeeld de complexe urologische zorg, specialistische oogheelkunde en onderdelen van de chirurgie.'

'Juist door de organisatie in verschillende netwerken te verbinden, sta je krachtig en versterk je de eigen identiteit en autonomie.'

Wouter van der Kam

'Wij kiezen er bewust voor om de diverse typen van de specialistische zorg in verschillende netwerken vorm te geven. Het biedt ons de gelegenheid zelfstandig te kiezen wat het meest passend is voor de bevolking in ons verzorgingsgebied en garandeert het behoud van onze eigen identiteit én herkenbaarheid, niet alleen van onszelf, maar ook van de regio. Door uitsluitend met één partner samen te werken verlies je kracht en is er in onze ogen meer kans de verbinding met de eigen regio te verliezen. Het besturen van een organisatie, die acteert in verschillende netwerken vraagt om specifieke vaardigheden, zoals de competentie om te verbinden en goed overzicht te behouden. Deze vorm van samenwerken is wat mij betreft de toekomst vóór veel zorginstellingen.'

Binnen Nederland zijn er verschillende zorgorganisaties die zowel ziekenhuiszorg als ouderenzorg leveren. Toch is het niet gebruikelijk. Jij noemde dit als tweede type netwerk. Hoe verbinden jullie deze twee sectoren?

'Zeker het afgelopen jaar met de corona problematiek bleek het netwerk tussen deze twee onderdelen van Saxenburgh heel waardevol door onder andere het zeer snel delen van kennis, beschermingsmiddelen en capaciteit in crisisomstandigheden. Maar ook zonder pandemie biedt de lijn care-cure grote mogelijkheden om zorg toekomstbestendig te maken in een regio. Binnen Saxenburgh sturen wij tot op uur-niveau op onze capaciteit. Door dit inzichtelijk te hebben zowel binnen de (buiten)poliklinieken, kliniek, operatiekamers en ook voor de revalidatiezorg, ouderenzorglocaties en thuiszorg is het mogelijk medewerkers over en weer in te zetten en kunnen wij patiënten snel helpen.

Voorbeelden zijn de samenwerking tussen de specialismen ouderengeneeskunde en geriatrie of verpleegkundige inzet en expertise over de hele zorgketen.'

Nu zijn sommige specialismen en verpleegkundige functies schaars in de personeelsmarkt. Hoe kijken andere zorginstellingen in de regio tegen deze sterke organisatie aan?

'In ons netwerk moeten we niet alleen expertise en capaciteiten delen, maar ook opleidingen met andere instellingen. Wij kunnen specialisten en specifieke verpleegkundige functies een uitgebreid takenpakket bieden en kunnen hen ook beschikbaar stellen voor de vragen die bij andere instellingen spelen. Het geeft daarnaast de gelegenheid te kijken hoe wij een volgende stap kunnen zetten in het verplaatsen van ziekenhuiszorg naar de omgeving thuis. Het zorgt voor uitwisseling én kennisoverdracht. Samen vorm je op deze manier dé gezondheidszorg voor de regio.'

Je noemde ook de verbinding tussen de 1ste en 2de lijn. Hoe organiseren jullie deze?

'Wat mij betreft is voor elke zorgorganisatie de verbinding met huisartsen en verloskundigen een sleutelfactor voor succes. Het positioneren van Saxenburgh als typisch ‘huisartsenziekenhuis’ en 'verloskundigenziekenhuis’ is enorm belangrijk voor de regio. Saxenburgh heeft recent om die reden onze poliklinische buitenlocaties in Ommen en Coevorden uit de ouderenzorglocaties gehaald en juist binnen de huisartsenpraktijken georganiseerd. Dit maakt verwijzen voor huisartsen makkelijk en verstevigt anderhalvelijns zorg en meer algemeen de verbinding tussen 1e en 2e lijn.'

Een sterke onafhankelijke zorgorganisatie, juist door samen te werken!

Foto: Dura Vermeer Bouw Hengelo

Het Vechtdal staat bekend als vooruitstrevend, bijvoorbeeld met het programma’s zoals Vitaal Vechtdal. Welke samenwerkingsrol pak jij hierin als grote organisatie en hoe moet de zorgsector deze initiatieven verder brengen?

'Vitaal Vechtdal is een coalitie, waarbinnen wij vooral meedoen als grote werkgever in de regio. Het stimuleert onze medewerkers gezond te leven en helpt in het realiseren van een fijne regionale leefomgeving. Ook onze specialisten hebben een steeds belangrijker rol in deze coalitie. Regelmatig verzorgen zij publiekscollege ’s of organiseren andere educatieve sessies, samen met andere zorgpartners. Doel is vooral om met onze kennis mensen buiten de muren van onze organisatie te houden! Een andere belangrijke regio is overigens Coevorden waar recent de stichting ‘Gezond Coevorden’ samen met huisartsen en gemeente is opgericht.'

Dat lijkt me niet gunstig voor de portemonnee en juist in jullie regio kan ik me voorstellen dat het leveren van minder zorg uiteindelijk leidt tot afbouw. Wat maakt dat specialisten kiezen voor een functie binnen Saxenburgh?

'Ik maak me geen zorgen over afbouw van voorzieningen bij ons steeds sterkere netwerk. Als organisatie hebben wij een essentiële functie binnen onze regio. Ik zie dat specialisten en verpleegkundigen ook gaan voor zingeving en zinvol werken. In onze regio is het door het professionele capaciteitsmanagement en de verbindingen tussen de diverse sectoren in de zorg mogelijk volop te opereren en andere behandelingen uit te voeren. Daarnaast is het inspirerend om intensief contact te kunnen hebben met de huisartsen, ouderenzorginstellingen en andere welzijnsorganisaties in ons verzorgingsgebied. Het gevoel echt samen voor de patiënt te kunnen gaan overheerst hier!'

TwynstraGudde is bezig met een magazine, waarin we het zorgveld een aantal handreikingen willen doen rondom samenwerken. Welke tips geef jij mee?

'Wat mij betreft is het belangrijk om te realiseren dat partijen verschillende behoeftes hebben. Verdiep je echt in de belangen en beweegredenen van collega zorginstellingen of professionals. Pas vanaf dat punt kun je kijken welke verbindingen mogelijk zijn. Het gaat in mijn optiek echt om de regio en zijn inwoners, denk dus niet alleen in (aantallen) patiënten! Het gaat over netwerken vóór de gezondheid in de regio.

Daarnaast draait het om gelijkwaardigheid. Eenieder; groot of klein, heeft dezelfde rechten en plichten. Laat dit zien in je acties en acteer transparant. Naast gelijkwaardigheid is wederzijdse onafhankelijkheid belangrijk. Accepteer dat de zorginstellingen in je regio samenwerken met verschillende partijen en zich daarmee ook niet over hun hele breedte committeren aan jouw organisatie. Ik zie dat als krachtig en zeker niet als een afwijzing. Vanuit onafhankelijkheid kom je in mijn optiek als zorgorganisatie verder.

Tot slot vind ik het wenselijk om vroegtijdig intentieverklaringen af te spreken. Wat zijn de basis kaders waarbinnen wij verder verkennen? Het voorkomt dat partijen gaan vlinderen en het zo ontbreekt aan gerichte aandacht. Aandacht die absoluut noodzakelijk is in samenwerkingsverbanden.'

Met welk advies wil jij dit interview afsluiten?

'Verdiep je in de cultuur van de regio! Dit moet meegenomen worden in het strategie- en samenwerkingsplan. Het proces om tot netwerksamenwerking te komen kan wellicht uniform zijn, maar besef dat elke regio altijd anders is en om maatwerk vraagt. Een advies wat ik ook van harte mee wil geven aan beleidsmakers!

Een mooi voorbeeld binnen de Saxenburg groep en haar rol in de regio is onze publicatie: ‘Dichtbij, Gezondheidszorg in het Vechtdal en Zuidoost-Drenthe’. Deze publicatie, mede ontstaan door de nieuwbouw van het medisch centrum, staat onze geschiedenis en verankering in het verzorgingsgebied beschreven. Een aanrader!'

Hét Samenwerkingsmagazine voor de zorg

Alle tien interviews met diverse bestuurders en beleidmakers vind je gebundeld terug in ons Samenwerkingsmagazine.

Wil je verder van gedachte wisselen over samenwerken in de zorg? We praten er met plezier een half uurtje met je over in een eerste digitale kennismaking.

Meer inzichten

Interview

Neem contact op met

Douwe Hatenboer

Partner Zorg

Eefje van Wichen

Interim-manager Zorg

Alle mensen

Neem contact op met

Douwe Hatenboer

Partner Zorg

Eefje van Wichen

Interim-manager Zorg

Alle mensen

Werken aan transities

Impact

Opleiden

Wie we zijn

Recente vacatures

Organisatieadviseur Laadinfrastructuur

(Ervaren) Adviseur en Projectmanager Zorghuisvesting

Impact

Onze resultaten bij opdrachtgevers

Werken bij

Recente vacatures

Organisatieadviseur Laadinfrastructuur

(Ervaren) Adviseur en Projectmanager Zorghuisvesting

Waar wij aan werken

Wie we zijn

Impact op morgen

Recente vacatures

Organisatieadviseur Laadinfrastructuur

(Ervaren) Adviseur en Projectmanager Zorghuisvesting

Interviewreeks Een sterke onafhankelijke zorgorganisatie, juist door samen te werken!

Als start: Hoe kijk jij aan tegen samenwerken en hoe vul jij dat in als bestuurder?

Hoe geven jullie samenwerken vorm?

Binnen Nederland zijn er verschillende zorgorganisaties die zowel ziekenhuiszorg als ouderenzorg leveren. Toch is het niet gebruikelijk. Jij noemde dit als tweede type netwerk. Hoe verbinden jullie deze twee sectoren?

Nu zijn sommige specialismen en verpleegkundige functies schaars in de personeelsmarkt. Hoe kijken andere zorginstellingen in de regio tegen deze sterke organisatie aan?

Je noemde ook de verbinding tussen de 1ste en 2de lijn. Hoe organiseren jullie deze?

Het Vechtdal staat bekend als vooruitstrevend, bijvoorbeeld met het programma’s zoals Vitaal Vechtdal. Welke samenwerkingsrol pak jij hierin als grote organisatie en hoe moet de zorgsector deze initiatieven verder brengen?

Dat lijkt me niet gunstig voor de portemonnee en juist in jullie regio kan ik me voorstellen dat het leveren van minder zorg uiteindelijk leidt tot afbouw. Wat maakt dat specialisten kiezen voor een functie binnen Saxenburgh?

TwynstraGudde is bezig met een magazine, waarin we het zorgveld een aantal handreikingen willen doen rondom samenwerken. Welke tips geef jij mee?

Met welk advies wil jij dit interview afsluiten?

Hét Samenwerkingsmagazine voor de zorg

Meer inzichten

Krachten bundelen: De Boei en De Haven transformeren ouderenwelzijn

Maak jouw regionale samenwerking succesvol - 4 stappen naar goed besturen

Terugkijken en vooruitblikken op de zorgtransitie na twee jaar IZA

Neem contact op met

Douwe Hatenboer

Eefje van Wichen

Neem contact op met

Douwe Hatenboer

Eefje van Wichen