TwynstraGudde_60jaa_wit
Werken bij

    Waar wij aan werken

    Met onze adviseurs, managers en opleiders dragen we bij aan duurzame, maatschappelijke veranderingen. Denk aan de energietransitie en de klimaatdoelen, de toekomst van de landbouw, goed onderwijs, passende zorg, oplossingen voor de krapte op de woningmarkt en hoe we het best van A naar B reizen. De uitdagingen zijn groot, maar onze kracht ligt in daadkracht. We laten transities werken.

    Wie we zijn

    Onze adviseurs en managers hebben uiteenlopende expertises en voelen zich verantwoordelijk voor de uitvoering. Duurzaamheid is een integraal onderdeel van onze werkwijze.

    ‘De Refugee Talent Hub brengt werkgevers en vluchtelingen dichter bij elkaar.’

    Jasper Oudshoorn, Adviseur Zorg

    Recente vacatures

    Slimme en duurzame mobiliteit

    Organisatieadviseur Laadinfrastructuur

    Laadinfrastructuur. Waar mobiliteit, logistiek, bouw en energie samenkomen. Het is dé randvoorwaarde om de transitie te maken naar emissieloos vervoer en bouwen. Met als doel om de uitstoot te beperken en om de klimaatdoelen te halen, en zo de wereld voor de volgende generatie goed achter te laten....

    Solliciteer nu
    Zorg

    (Ervaren) Adviseur en Projectmanager Zorghuisvesting

    Wil je werken binnen een dynamisch team waarbij je zowel contact hebt met de publieke als de private sector? Wil je meebouwen aan de verdere uitbreiding van een snelgroeiend team met oog voor een goede werk-privé balans? En heb je affiniteit met bouwrecht, aanbestedingsrecht, ondernemingsrecht of...

    Solliciteer nu

    Interviewreeks Een heldere doelstelling: dé start van elke goede samenwerking

    Fenna van Dijk werkt sinds 1996 als advocaat ondernemingsrecht bij Kennedy Van der Laan en heeft zich gespecialiseerd in de gezondheidszorg. Samen met Eline Lam, die als advocaat inmiddels ook haar hart verloren heeft aan de zorgsector, vormen zij het kernteam van de gezondheidszorgpraktijk bij dit onafhankelijke, Nederlandse advocatenkantoor. Samenwerken in de zorg is een van hun speerpunten. Vanuit TwynstraGudde werken wij regelmatig samen met Kennedy Van der Laan in opdrachten. Lees het achtste interview in deze reeks met Fenna van Dijk en Eline Lam.

    Toegevoegd door Douwe Hatenboer op 16 juli 2021

    Wij gingen met Fenna en Eline in gesprek over de vraag: hoe geef je een samenwerking goed juridisch vorm?

    Om maar met de deur in huis te vallen: marktwerking in de zorg bestaat nu ruim 15 jaar. Welke trends zien jullie bij jullie cliënten?

    Fenna van Dijk en Eline Lam van Kennedy Van der Laan'Aan het begin van het marktwerkingstijdperk was het vertrekpunt dat fusies leiden tot synergie- en onderhandelvoordelen. Dat was dus dé trend. Veel zorgpartijen fuseerden, vanuit de insteek samen efficiënter te kunnen opereren. Ook vanuit de toezichthouders, zoals de ACM, werd het perspectief gehanteerd dat samenwerken tussen concurrenten veelal niet kon, waardoor fuseren als enige optie werd gezien. Inmiddels hebben we geleerd dat dit lang niet altijd effectief is.

    We merken momenteel echt een kentering in het denken over samenwerken, zowel bij zorgaanbieders en brancheorganisaties als in de politiek. Als de samenwerking voordelen oplevert voor de patiënt, moet het kunnen. De visie op samenwerken verandert, zoals ook blijkt uit publicaties van de ACM. Zorgaanbieders zien daardoor steeds meer ruimte om de samenwerking zo vorm te geven dat deze echt recht doet aan het inhoudelijke doel van de samenwerking. Tegelijkertijd is het denken over fuseren ook veranderd. Denk bijvoorbeeld aan het voorstel van minister de Jonge om in bepaalde deelsectoren fusies van zorgpartijen met een (te) groot marktaandeel verder aan banden te leggen. Begrijpelijk dus, dat partijen steeds vaker kijken naar andere manieren van samenwerken. De grootste trend die wij zien is samenwerken met behulp van maatwerkcontracten: een minimale juridische vorm met behoud van een grote mate van zelfstandigheid van de samenwerkende partijen.'


    Een heldere doelstelling: dé start van elke goede samenwerking

    Over wat voor type samenwerkingen hebben we het?

    'Wij zien over het algemeen vier soorten samenwerkingen, waarbij veel op basis van een contract wordt gewerkt.

    cijfers-voor-blog-01-2Ten eerste is er de inhoudelijke samenwerking op expertise. Een voorbeeld uit onze praktijk is de samenwerking tussen een GGZ-instelling en een revalidatiezorginstelling. Een psychiater vanuit de GGZ-instelling wordt gedetacheerd en er wordt gewerkt met multidisciplinaire teams. Het doel van dit type samenwerking is zorgen dat je de juiste expertise handig kunt inzetten, zonder het altijd zelf in huis te halen.

    cijfers-voor-blog-02-2De tweede vorm is innovatie gedreven samenwerking. Deze samenwerking gaat verder dan een klant-leveranciersrelatie. Organisaties willen echt samen wat neerzetten. Denk bijvoorbeeld aan projecten rondom artificial intelligence (AI). Op het gebied van AI is momenteel veel gaande. Een intensieve samenwerking tussen een ziekenhuis en een AI-leverancier en inzet van AI kan voor patiënten hele relevante innovaties opleveren.

    cijfers-voor-blog-03-2Daarnaast zijn er regionale samenwerkingsvormen. Dit zijn de samenwerkingen gebaseerd op een integrale regionale visie. Dat kan rondom een doelgroep zijn, zoals kwetsbare ouderen, maar ook rondom het coördineren van de zorg in bijvoorbeeld de ANW-uren bij zorgcoördinatieprojecten.

    cijfers-voor-blog-04-2Tot slot, en dat is eigenlijk een vreemde eend in de bijt, zien we regelmatig ‘gedwongen’ samenwerking op initiatief van de zorgverzekeraar. Bijvoorbeeld omdat zorgverzekeraars voornemens zijn om maar één partij in de regio te contracteren. Die partij is dan verantwoordelijk voor de gehele zorg op het in te kopen vlak en zij moeten dan vaak wel werken met onderaannemers of via een samenwerkingsverband zoals een consortium. Dit zien wij nu bijvoorbeeld veel terug in de medische diagnostiek.'

    'Als de samenwerking voordelen oplevert voor de patiënt, moet het zeker kunnen. Dat is ook de reden waarom er steeds meer verschillende vormen van samenwerkingen worden opgezet.'
    Fenna van Dijk - Advocaat ondernemingsrecht bij Kennedy Van der Laan

    Verschillende type samenwerkingen vragen om verschillende juridische constructen. Hoe kijken jullie daar naar?

    'Wij zien steeds vaker dat je alleen op basis van contracten al ver komt. Het oprichten van een nieuwe BV, coöperatie of maatschap, is echt niet altijd nodig.

    Wij pleiten ervoor om constructies zo eenvoudig en effectief mogelijk te houden. Bij fusies en overnames komt veel kijken, denk dan met name aan de culturele verschillen en de impact op de authenticiteit van organisaties. Ook het oprichten van een nieuwe gezamenlijke entiteit, vraagt veel aandacht, aansturing en management. Samenwerkingspartijen vergeten dat nog weleens. Als je bij een nieuwe samenwerking volledig denkt vanuit patiëntperspectief in plaats van de ambitie om te groeien, kom je vaak bij een ander construct uit. In de praktijk zien we dat een samenwerking vaak begint op basis van goed vertrouwen. Pas als er structureel mensen of middelen worden ingezet, volgt pas een samenwerkingsovereenkomst. In deze context zien wij ook dat de ACM zorgaanbieders ruimte en richting geeft over wat kan en mag in het kader van de beleidsregel Juiste Zorg Op de Juiste Plek.'

    Wat betekent deze trend voor jullie werk als juristen?

    'De vragen worden interessanter! Waar fusies vanuit juridisch oogpunt steeds langs dezelfde lijnen lopen, vragen samenwerkingen meer creativiteit. We kijken nu steeds meer naar wat past bij de organisaties die de samenwerking aan gaan en vormen daar een passend construct voor. Vorm volgt steeds nadrukkelijker de inhoud.

    Wij doorgronden eerst waarom de partijen de samenwerking aan willen gaan, wie welke rol daarin heeft, hoe je personeel wilt inzetten, of en op welke manier je patiëntgegevens wilt delen. Kortom, we willen weten wat het doel is van de samenwerking. Daarna gaan we pas aan de slag met het uitdenken van een passend juridisch kader.'

    Als wij het zo horen, betekent dat voor een bestuurder balanceren tussen houvast en flexibiliteit voor de verdere invulling. Hoe ziet een samenwerkingsproces er idealiter uit aan de voorkant volgens jullie?

    'Wij zien dat succesvolle samenwerkingen vaak een aantal processtappen hebben doorlopen. Dat proces start met de spreekwoordelijke kopjes koffie drinken. Partijen weten dan op inhoud goed waar ze naartoe willen met elkaar. Ook hebben partijen dan al een goede relatie opgebouwd, waardoor zij samen tegenslagen op kunnen vangen. Vervolgens is het belangrijk na te denken welke mensen partijen moeten betrekken in het proces. Denk aan toezichthouders, bestuurders, medezeggenschapsorganen en patiëntenorganisaties en anderen.

    Het allerbelangrijkste blijft wat ons betreft om niet te snel over te willen gaan naar een contract. Pas als de eerdere twee stappen compleet doorlopen en duidelijk zijn, is het vervolg om een contract in elkaar te zetten. Je hoeft echt niet alles tot in detail uitgewerkt te hebben, zolang je de kern maar goed hebt doordacht en afgesproken. Zorg er vooral voor dat je samen regelmatig evalueert en daar vaste aanspreekpunten voor hebt. Leg vast welke onderwerpen in de evaluatie worden betrokken en wat je doet met de uitkomsten.'

    Welke tips willen jullie meegeven aan zorgbestuurders als het gaat om samenwerken?

    'Creëer draagvlak en zorg dat alle betrokkenen de waarom-vraag scherp hebben. Betrek daarbij, informeel en vanaf het begin, je interne stakeholders goed. Denk dan aan de ondernemingsraad, de cliëntraad en natuurlijk de toezichthouders. Het is ook raadzaam om externe stakeholders zoals de zorgverzekeraar, het zorgkantoor en de gemeente al in een vroeg stadium informeel te informeren en met hen over de meerwaarde van de samenwerking in gesprek te gaan. Eventuele adviestrajecten verlopen dan later soepeler.

    Wij adviseren daarnaast ook om privacy en mededinging vanaf het begin op de agenda zetten. Hoewel er veel aandacht is voor privacy in de zorg, kent privacy veel deelonderwerpen en kost het veel nadenkwerk om alles te doorgronden. Bovendien, als het mis gaat, gaat het echt mis. Partijen kunnen daardoor extra voorzichtig zijn in het delen van data. Op gebied van mededinging merken wij dat de ACM steeds vaker in een vroeger stadium wil meedenken en dan ook actief aan kan geven wat de mogelijkheden en onmogelijkheden zijn op het gebied van de mededinging.

    Tot slot en misschien wel de belangrijkste tip: durf in samenwerking ook echt 'nee' te zeggen! Bekijk de samenwerking vanuit het eigen grotere plaatje. Draagt de samenwerking bij tot het verwezenlijken van de missie en betere zorg? Zo nee, begin er niet aan. Ook gedurende het proces blijft 'nee' zeggen wat ons betreft een optie. Veel voorgenomen samenwerkingen lopen pas stuk op het einde van het traject als het puntje bij paaltje komt, maar vaak is het onderbuikgevoel dan al langer aanwezig. Luister daar naar en praat erover. Dat getuigt van bestuurlijke kracht en visie!'

    Hét Samenwerkingsmagazine voor de zorg

    Download magazine Samenwerken in de ZorgAlle tien interviews met diverse bestuurders en beleidmakers vind je gebundeld terug in ons Samenwerkingsmagazine.  

    Wil je verder van gedachte wisselen over samenwerken in de zorg? We praten er met plezier een half uurtje met je over in een eerste digitale kennismaking.

    Neem contact op met

    Alle mensen

    Neem contact op met

    Alle mensen