Maatschappelijke transities

Wie we zijn

Bij TwynstraGudde werken mensen met zeer uiteenlopende expertises. Onze adviseurs, managers en opleiders vullen elkaar aan en dagen elkaar uit. Want samen komen we verder. Een oplossing is pas goed als die uitvoerbaar is. En als onze samenleving er blijvend wat aan heeft. We krijgen maatschappelijke transities werkend.

Ontdek

Executive search

Organisatieadviseur Laadinfrastructuur

Laadinfrastructuur. Waar mobiliteit, logistiek, bouw en energie samenkomen. Het is dé randvoorwaarde om de transitie te maken naar emissieloos vervoer en bouwen. Met als doel om de uitstoot te beperken en om de klimaatdoelen te halen, en zo de wereld voor de volgende generatie goed achter te laten....

Solliciteer nu

Aanbesteden en contracteren

(Ervaren) Adviseur en Projectmanager Zorghuisvesting

Zet jij je tanden graag in complexe vastgoedvraagstukken, op het snijvlak van zorgvernieuwing en zorghuisvesting? Wil jij jezelf als strategisch adviseur of projectmanager doorontwikkelen op het gebied van organisatieverandering en huisvesting in de zorg? Dan is TwynstraGudde voor jou dé plek!...

Solliciteer nu

Impact

Als aanjager van verandering staan we boven de belangen en tussen de partijen. We leven ons in, verkennen, analyseren, verhelderen, verbinden en ontwikkelen. We breken open wat in beton gegoten lijkt te zijn. Versnellen wat vast dreigt te lopen en brengen projecten tot een goed einde. Zo maken we blijvend impact op morgen.

Onze impact

Maak kennis

Slimme en duurzame mobiliteit

Organisatieadviseur Laadinfrastructuur

Solliciteer nu

Zorg

(Ervaren) Adviseur en Projectmanager Zorghuisvesting

Solliciteer nu

Werken bij

Blog Betekent corona het einde van risicomanagement?

Vaak wordt de vraag gesteld: ‘In deze tijden zal risicomanagement wel een hot topic zijn, toch?’ En dat klopt. Ruim een half jaar na de uitbraak van de coronapandemie, hebben de meeste organisaties hun kortetermijnmaatregelen geïmplementeerd en hebben zich aangepast naar de huidige situatie. Langzaamaan wordt het vizier weer wat op de verdere toekomst gericht, al blijft dat nog beperkt door onduidelijkheden rondom de economisch crisis. 'Had risicomanagement ons kunnen helpen (beter) voorbereid te zijn?’ Jazeker, lees hierover meer in dit blog.

Toegevoegd door Daniëlla van Well-Stam op 22 oktober 2020

Hadden we de pandemie (met risicomanagement) kunnen zien aankomen? Nee, dat kon niet. Natuurlijk zijn in het verleden waarschuwingen geuit voor een pandemie, maar dat het op deze manier zou verlopen, met deze gevolgen, dat was niet te voorspellen. Maar ‘we’ hadden ons wel beter kunnen voorbereiden.

Laten we eerst kijken naar het risico van een pandemie-uitbraak. We zien veel organisaties zich, naar aanleiding hiervan, richten op de zogenaamde ‘kleine kans, groot gevolg (kkgg)’-risico’s. Dit zijn de risico’s waarvan de kans van optreden zeer klein is. Wanneer het risico echter optreedt, zijn de gevolgen bijzonder groot. Zo groot zelfs, dat het soms kan leiden tot het einde van een project of het faillissement van een organisatie. Voor een commerciële partij kan dit bijvoorbeeld een geslaagde megadeal door de grootste concurrent zijn, waardoor men uit de markt wordt gedrukt. Of voor een publieke partij kan.

Betekent Corona het einde van risicomanagement?

Risicoanalyse

Naast de kleine kans van optreden en de grote gevolgen, hebben deze risico’s gemeen dat ze ‘te verwachten’ zijn. Ze horen bij de ‘normale’ gang van zaken van de organisatie of het project en vallen daarmee in de categorie ‘benoemd onvoorzien’. Wanneer een gedegen risicoanalyse wordt uitgevoerd, komen deze risico’s boven water en vormen dan zeker geen lange lijst. Iedere organisatie of ieder project kent maar een paar kkgg-risico’s. De coronapandemie is dan ook niet dat wat bedoeld wordt met een kkgg-risico. Natuurlijk is de kans klein en zijn de gevolgen groot, maar dit risico hoort niet bij de normale gang van zaken. Het is uniek in zijn soort en komt zelfs bij de meest uitgebreide risicoanalyse niet aan de orde.

Maar risicomanagement kan helpen in het beter voorbereid te zijn. Dat komt omdat goed risicomanagement veel meer is dan alleen het doen van een risicoanalyse. Onderstaand figuur is afgeleid van het DOR-model: Doelen stellen, Organiseren en Realiseren. De eerste stap Doelen stellen, betreft het formuleren van concrete doelen zowel voor de organisatie/ het project als voor het proces van risicomanagement zelf. De laatste stap Realiseren, betreft het uitvoeren van risicoanalyses en het cyclisch karakter daarvan. Voor beantwoording van de vraag richt ik mij nu op de middelste stap, het Organiseren (aangepast vanuit het McKinsey 7S-framework).

Harde en zachte aspecten van risicomanagement

Aangewakkerd door recente gebeurtenissen, nemen organisaties en projecten hun risicomanagement onder de loep. De verleiding is hierbij groot om te beginnen bij de makkelijkste ‘harde’ aspecten, namelijk het systeem of de structuur. Deze onderdelen zijn het meest ‘tastbaar’ en resultaten zijn snel geboekt. Een voorbeeld hierbij is een update van het intern kader risicomanagement. Het is natuurlijk goed om een kader mee te laten groeien met de organisatie of het project en het zodoende regelmatig te updaten. Een goed kader besteed echter juist aandacht aan de ‘zachte’ aspecten van risicomanagement, zoals cultuur, managementstijl en personeel. Het systeem of de structuur is dan ook altijd volgend op de andere aspecten en daarmee juist pas als laatste aan de beurt.

De ‘zachte’ aspecten zijn het minst tastbaar en zeker voor wat betreft cultuur en personeel ook maar beperkt beïnvloedbaar. Het ‘Organiseren’ van risicomanagement is dan ook niet enkel het implementeren van een methode, wat in de praktijk helaas nogal eens gebeurd. Het is een veranderopgave. Een verandering waarbij bepaalde factoren een gegeven zijn en waarop geanticipeerd wordt. En waarbij andere factoren beïnvloedbaar zijn en gebruikt kunnen worden om de verandering te helpen dan wel te laten hechten.

Strategic agility model

Het aspect dat tot nu toe nog niet is genoemd, is de strategie. Hierin vind je ook het antwoord op de vraag. De strategie voor het risicomanagement is volgend aan de strategie van de organisatie of van het project. Hiervoor wordt vaak gebruik gemaakt van de spreekwoordelijke stip aan de horizon. Maar als de coronapandemie iets heeft duidelijk gemaakt, dan is het dat in de huidige VUCA-wereld (Volatile, Uncertain, Complex and Ambiguous) de toekomst moeilijk te voorspellen is. Of zoals Ron Meyer beschrijft in het strategic agility model (Een Strategische Koers varen in de Mist, 2020): ‘In feite vaar je als organisatie (of project) altijd in de mist.’ Hij licht toe dat strategieontwikkeling niet is het proberen de toekomst te voorspellen, maar slim omgaan met het onbekende en de daarmee samenhangende risico’s. Een strategie is een levende entiteit. Het is wat je als organisatie aan het doen bent en wat in de hoofden en harten van de medewerkers leeft. Het strategic agility model bevat vijf kernelementen.

Bij agile strategie-maken gaat het om het gaandeweg vinden van de juiste route. Daarvoor is nodig dat je weet waar je naartoe gaat (visioning). Wanneer de visie bekend is, kies je een route, waarbij je risico’s spreidt en inzet op mogelijkheden met een acceptabel risicoprofiel (betting). De gekozen route ga je varen (acting) en van hetgeen vervolgens opdoemt uit de mist leer je (learning). Van de kansen waar je op in hebt gezet, blijven slechts enkelen over, die vervolgens bij elkaar gebracht worden (harmonising).

Het strategic agility model helpt ons wanneer harde organisatie- of projectplannen met vaste budgetten en deadlines niet meer passend zijn. Je ziet het dagelijks gebeuren, terwijl de wereld niet maakbaar is. Binnen het jaar vinden vaak al aanpassingen plaatst, met meestal flinke administratieve lasten en kosten tot gevolg. Het model laat zien dat juist in deze tijd een meer stapsgewijze aanpak passend is. Risicomanagement kan helpen bij het opstellen van het toekomstbeeld, het kiezen van de route en het onderweg bijstellen hiervan. En bij het wendbaarder inrichten van de organisatie of het project, al voorafgaand aan de start. Kortom, corona is niet het einde van risicomanagement. Het leert ons juist dat risicomanagement kan helpen bij het beter gesteld staan voor een volgende ingrijpende gebeurtenis, die de toekomst ons brengt.

Meer weten?

Wil je meer weten hoe risicomanagement jou kan helpen in de toekomst? Hoe risicomanagement jouw organisatie wendbaarder kan maken? Neem dan geheel vrijblijvend contact met mij op.

Meer inzichten

Interview

Neem contact op met

Daniëlla van Well-Stam

Managing partner Contracteren en risicomanagement

Alle mensen

Neem contact op met

Daniëlla van Well-Stam

Managing partner Contracteren en risicomanagement

Alle mensen

Werken aan transities

Maatschappelijke transities

Impact

Opleiden

Wie we zijn

Ontdek

Recente vacatures

Organisatieadviseur Laadinfrastructuur

(Ervaren) Adviseur en Projectmanager Zorghuisvesting

Impact

Onze impact

Onze resultaten bij opdrachtgevers

Werken bij

Maak kennis

Recente vacatures

Organisatieadviseur Laadinfrastructuur

(Ervaren) Adviseur en Projectmanager Zorghuisvesting

Waar wij aan werken

Wie we zijn

Impact op morgen

Recente vacatures

Organisatieadviseur Laadinfrastructuur

(Ervaren) Adviseur en Projectmanager Zorghuisvesting

Blog Betekent corona het einde van risicomanagement?

Risicoanalyse

Harde en zachte aspecten van risicomanagement

Strategic agility model

Meer weten?

Meer inzichten

Tempo houden in tijden van transitie

Ervaren hoe het is om bij TwynstraGudde te werken?

Onzekerheid als zekerheid

Bekijk alle inzichten

Neem contact op met

Daniëlla van Well-Stam

Neem contact op met

Daniëlla van Well-Stam