Agenda Stadsontwikkeling Rijswijk: handvat voor gebalanceerde groei

Maatschappelijke transities

Wie we zijn

Bij TwynstraGudde werken mensen met zeer uiteenlopende expertises. Onze adviseurs, managers en opleiders vullen elkaar aan en dagen elkaar uit. Want samen komen we verder. Een oplossing is pas goed als die uitvoerbaar is. En als onze samenleving er blijvend wat aan heeft. We krijgen maatschappelijke transities werkend.

Ontdek

Executive search

Organisatieadviseur Laadinfrastructuur

Laadinfrastructuur. Waar mobiliteit, logistiek, bouw en energie samenkomen. Het is dé randvoorwaarde om de transitie te maken naar emissieloos vervoer en bouwen. Met als doel om de uitstoot te beperken en om de klimaatdoelen te halen, en zo de wereld voor de volgende generatie goed achter te laten....

Solliciteer nu

Aanbesteden en contracteren

(Ervaren) Adviseur en Projectmanager Zorghuisvesting

Zet jij je tanden graag in complexe vastgoedvraagstukken, op het snijvlak van zorgvernieuwing en zorghuisvesting? Wil jij jezelf als strategisch adviseur of projectmanager doorontwikkelen op het gebied van organisatieverandering en huisvesting in de zorg? Dan is TwynstraGudde voor jou dé plek!...

Solliciteer nu

Impact

Als aanjager van verandering staan we boven de belangen en tussen de partijen. We leven ons in, verkennen, analyseren, verhelderen, verbinden en ontwikkelen. We breken open wat in beton gegoten lijkt te zijn. Versnellen wat vast dreigt te lopen en brengen projecten tot een goed einde. Zo maken we blijvend impact op morgen.

Onze impact

Maak kennis

Slimme en duurzame mobiliteit

Organisatieadviseur Laadinfrastructuur

Solliciteer nu

Zorg

(Ervaren) Adviseur en Projectmanager Zorghuisvesting

Solliciteer nu

Werken bij

Van links naar rechts: Arthur van der Poel (gemeente Rijswijk), Edgar Wever (TwynstraGudde), Peter van der Helm (KuiperCompagnons)

Rijswijk is een van de sterkst groeiende gemeenten van ons land. Tot 2040 komen er maar liefst 8 tot 10 duizend woningen bij, ofwel 30 tot 40 procent van het huidige woningbestand. Die schaalsprong biedt kansen, bijvoorbeeld voor transformatie van leegstaande kantoren, maar brengt ook uitdagingen met zich mee op het gebied van leefbaarheid en ruimtelijke kwaliteit. Arthur van de Poel (gemeente Rijswijk): 'De Raad vroeg zich af hoe we de kwantitatieve groei in balans kunnen houden met kwalitatieve groei. Is Rijswijk straks nog wel een prettige stad om in te wonen, werken en leven?'

De leefbaarheid borgen

De gemeente vroeg de combinatie van KuiperCompagnons en TwynstraGudde om met een integrale analyse de groeiambitie concreet te maken. Wat komt er op de gemeente af en welke maatregelen zijn dan nodig om de kwaliteit van de stad en leefbaarheid te borgen? Welke knelpunten kunnen er ontstaan? Komen vastgestelde beleidsdoelen onder druk te staan of biedt de groei juist nieuwe kansen? Edgar Wever (TwynstraGudde): 'Bijna overal in Nederland wordt ingezet op verdichting voor het voldoen aan de marktvraag aan woningen. Daar zitten risico’s aan, want het kan de leefbaarheid van steden onder druk zetten. De vragen van de gemeente Rijswijk zijn dus zeer relevant.'

Vijf thema’s

KuiperCompagnons en TwynstraGudde hebben met de Stadsvisie Rijswijk 2030 (uit 2016) als vertrekpunt vijf samenhangende thema’s benoemd: aantrekkelijk en gezond, groen en natuurlijk, ondernemend en beleefbaar, duurzaam en toekomstbestendig, bereikbaar en veilig. Vervolgens zijn alle sectorale beleidsdocumenten in kaart gebracht. Uit deze documenten zijn (beleids)uitgangspunten en maatregelen gedestilleerd en vervolgens gekoppeld aan de vijf thema’s. Peter van der Helm (KuiperCompagnons): 'Die thema’s zaten in de stadsvisie, maar moesten ook worden geactualiseerd. De mobiliteitstransitie zat er bijvoorbeeld onvoldoende in. Daarmee raak je direct aan de verstedelijking. Als de stad groeit, groeit ook de mobiliteit en dan wordt de transitie belangrijker: langzaam verkeer, OV-knooppunten, faciliteiten voor e-bikes, meer kwaliteit. Door de beleidsdocumenten te koppelen aan thema’s, kwamen dat soort punten scherper aan het licht.'

Tientallen maatregelen

In de Agenda Stadsontwikkeling zijn uiteindelijk vele tientallen maatregelen gedefinieerd. Zoals het bouwen van extra scholen en sportaccommodaties, verbetering van de kwaliteit van de openbare ruimte en het creëren van ruimte voor ontmoeting. Ook voor bijvoorbeeld eerstelijnsgezondheidzorg is meer ruimte nodig. Verder zijn er maatregelen benoemd op het gebied van klimaat, hittestress, luchtkwaliteit, geluid, mobiliteit, groen, natuur en biodiversiteit. In veel gevallen biedt de stedelijk groei hiervoor ook kansen. De maatregelen waarvan de realisatie bij voorkeur al binnen vijf jaar moet starten, zijn ingetekend op een GIS-maatregelenkaart. Op basis daarvan kunnen voorstellen worden gedaan aan College en Raad om concrete projecten op te starten. Naast de maatregelenkaart is een ontwikkelkaart gemaakt. Deze laat op structuurniveau zien welke kansen er zijn om de ruimtelijke kwaliteit van de stad over een langere termijn te verbeteren. Tot slot is er een monitor gebouwd waarmee de gemeente de uitvoering van alle maatregelen goed kan volgen en kan zien hoe die bijdragen aan de geformuleerde beleidsdoelen.

'Door het integrale denken zie je dat de samenwerking binnen de gemeente zelfs sterker is geworden.'

Arthur van de Poel, gemeente Rijswijk

Voorloper van de Omgevingsvisie

Van der Helm: 'Het zijn veel maatregelen, maar het is geen waslijst. De toegevoegde waarde is, dat er integraal inzicht is ontstaan in de samenhang van maatregelen ten opzichte van beleidsthema’s. Welke doelen streef je als gemeente na en hoe draagt een maatregel bij aan die doelen? Op welke doelen wordt veel ingezet en op welke minder? En waarom? Daarnaast is er met de ontwikkelkaart voor de langere termijn ook een doorkijk. Hoe kun je ruimtelijke structuren doorzetten? Welk beeld ontstaat er dan? Eigenlijk geef je daarmee antwoord op de vraag wat de verstedelijking voor Rijswijk betekent. Je kunt dit werk zien als een belangrijke bouwsteen voor de Omgevingsvisie.'

Integraal en efficiënt werken

Agenda Stadsontwikkeling Rijswijk- handvat voor gebalanceerde groei De Agenda Stadsontwikkeling is in nauwe samenspraak met de gemeente gemaakt. Naast een kernteam was er een grotere groep van circa 25 gemeentelijke medewerkers die een aantal keren bijeen is geweest. Wever: 'Allemaal mensen die gezamenlijk over de toekomst praten. Iedereen werd gestimuleerd om samen te werken en na te denken over de stad. Dat vind ik uniek aan deze opdracht. Vaak wordt vanuit een gemeente sectoraal gewerkt. Hier is het echt integraal.'

Deze manier van werken was ook een belangrijk argument om TwynstraGudde en KuiperCompagnons voor deze opdracht te vragen, zegt Van de Poel: 'We wilden dat de opdrachtnemer integraal maar ook voldoende zelfstandig kon werken. Dat is gelukt. En door dat integrale denken zie je dat de samenwerking binnen de gemeente zelfs sterker is geworden. Er is vaker afstemming tussen verschillende sectoren.'

Rekenen en tekenen

Binnen de samenwerking stond TwynstraGudde vooral aan de lat voor het maken van een afwegingskader, het analyseren van beleid en het beoordelen van maatregelen. KuiperCompagnons heeft vooral de maatregelenkaart gemaakt en het langetermijnperspectief geschetst. Van der Helm: 'We werken vaker samen. TwynstraGudde is van het rekenen (lees ook regionale gebiedsvisie maken en financieel vertalen). Wij meer van het tekenen. Zo vullen we elkaar aan.'

Positief

Het resultaat is, dat de gemeente nu een duidelijk beeld heeft van de opgave voor de korte en langere termijn. Het is ook duidelijk wat men eerst nog verder moet uitwerken, voordat prioriteiten kunnen worden bepaald. Van de Poel: 'Het document is heel positief ontvangen door het college en de raad. Nu maken we de concretiseringsslag in kosten en capaciteit. Het is de bedoeling om in de begroting voor volgend jaar scherpe keuzes mee te nemen.'

Tijdig maatregelen nemen

En wat schieten de inwoners van Rijswijk ermee op? Van de Poel: 'Dat we in deze stad straks niet worden verrast door de groei. Dat de gemeente tijdig maatregelen neemt waardoor de groei van de stad zonder problemen plaatsvindt.'